eso1105pl — Zdj�cie prasowe

Odbita wspania�o��

16 lutego 2011

Mg�awica Messier 78 odgrywa g���wn� rol� na zdj�ciu uzyskanym za pomoc� instrumentu Wide Field Imager, pracuj�cym na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile, podczas gdy gwiazdy roz�wietlaj�ce widok stanowi� t�o. Jasne �wiat�o gwiazd odbija si� od cz�steczek py�u w mg�awicy, roz�wietlaj�c j� rozproszonym niebieskim �wiat�em. Opracowuj�c zdj�cie tego wspania�ego obiektu Igor Czekalin zosta� zwyci�zc� konkursu astrofotografii Ukryte Skarby ESO.

Messier 78 jest przyk�adem mg�awicy refleksyjnej. Promieniowanie ultrafioletowe od gwiazd, kt��re j� roz�wietlaj�, nie jest wystarczaj�co intensywne, aby zjonizowa� gaz i zmusi� go do �wiecenia ��� po prostu ziarna py�u odbijaj� �wiat�o gwiazdowe na nie padaj�ce. Pomimo tego, M 78 mo�na �atwo zaobserwowa� za pomoc� niewielkiego teleskopu, gdy� jest jedn� z najja�niejszych mg�awic refleksyjnych na niebie. Znajduje si� oko�o 1600 lat �wietlnych od nas w gwiazdozbiorze Oriona i mo�na j� znale�� na p���nocy-wsch��d od najbardziej wschodniej gwiazdy pasa Oriona.

Nowe zdj�cie M 78 z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla bazuje na danych wybranych przez Igora Czekalina w jego zwyci�skim zg�oszeniu w konkursie Ukryte Skarby ESO [1].

Bladoniebieski odcie� widoczny w mg�awicy na zdj�ciu jest dok�adn� reprezentacj� dominuj�cego koloru. Niebieskie palety barw wyst�puj� powszechnie w mg�awicach refleksyjnych, gdy� wynika to ze sposobu w jaki �wiat�o jest rozpraszane na niewielkich ziarnach py�u zawartych w mg�awicy: kr��tsze fale �wiat�a niebieskiego s� rozpraszane bardziej efektywnie ni� d�u�sze fale �wiat�a czerwonego.

Poza �wiec�c� mg�awic� zdj�cie zawiera wiele innych intryguj�cych element��w. Grube pasmo zas�aniaj�cego py�u rozci�ga si� przez ca�e zdj�cie od lewego g��rnego do prawego dolnego rogu, blokuj�c �wiat�o od gwiazd t�a. W prawym dolnym rogu wida� wiele dziwnych r���owych struktur, utworzonych przez d�ety materii wyrzuconej z gwiazd, kt��re si� w�a�nie uformowa�y i ci�gle s� ukryte g��boko w ob�okach py�u.

Dwie jasne gwiazdy, HD 38563A oraz HD 38563B, s� g���wnymi elektrowniami zasilaj�cymi M 78. Jednak mg�awica jest domem wielu wi�cej gwiazd, w��cznie z grup� oko�o 45 ma�omasywnych, m�odych gwiazd (o wieku poni�ej 10 milion��w lat), kt��rych wn�trza s� nadal zbyt ch�odne do rozpocz�cia reakcji termoj�drowych fuzji wodoru ��� takie obiekty znane s� jako gwiazdy T Tauri. Badanie gwiazd T Kauri jest bardzo wa�ne do zrozumienia wczesnych etap��w formowania si� gwiazd i tego w jaki spos��b powstaj� uk�ady planetarne.

Trzeba wskaza�, �e ten kompleks mg�awic zmieni� si� znacz�co w ci�gu ostatnich dziesi�ciu lat. W lutym 2004 roku do�wiadczony mi�o�nik astronomii Jay McNeil uzyska� zdj�cie tego obszaru za pomoc� teleskopu o �rednicy 75 mm i by� zaskoczony widz�c jasn� mg�awic� ��� wyr���niaj�c� si� struktur� o kszta�cie przypominaj�cym wiatraczek, widoczn� na dole zdj�cia ��� w miejscu, w kt��rym nic nie by�o wida� na wcze�niejszych zdj�ciach. Obiekt ten znany jest jako Mg�awica McNeila i wydaje si� by� bardzo zmienn� mg�awic� refleksyjn� wok��� m�odej gwiazdy.

Zaprezentowane kolorowe zdj�cie zosta�o utworzone z wielu monochromatycznych ekspozycji w filtrach niebieskim, ����tym/zielonym i czerwonym oraz dodatkowo w filtrze H-alfa, kt��ry pokazuje �wiat�o od �wiec�cego gazu wodorowego. ��czne czasy ekspozycji wynios�y 9, 9, 17,5 oraz 1,5 minut dla odpowiednich filtr��w.

Uwagi

1] Igor Czekalin z Rosji wyszuka� w archiwach ESO surowe dane do tego zdj�cia M 78, bior�c udzia� w konkursie Ukryte Skarby ESO (eso1102). Nast�pnie umiej�tnie przetworzy� dane, otrzymuj�c pierwsz� nagrod� w konkursie za swoje ko�cowe zdj�cie. P���niej zesp��� ekspert��w ESO niezale�nie przetworzy� surowe dane w pe�nej rozdzielczo�ci, tworz�c pokazane tutaj zdj�cie.

Wi�cej informacji

[1] ESO, Europejskie Obserwatorium Po�udniowe, jest wiod�c� mi�dzyrz�dow� organizacj� astronomiczn� w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na �wiecie. Jest wspierane przez 15 kraj��w: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz W�ochy. ESO prowadzi ambitne programy dotycz�ce projektowania, konstrukcji i u�ytkowania silnych naziemnych instrument��w obserwacyjnych, pozwalaj�c astronomom na dokonywanie znacz�cych odkry� naukowych. ESO odgrywa wiod�c� rol� w promowaniu i organizowaniu wsp���pracy w badaniach astronomicznych. ESO zarz�dza trzema unikalnymi, �wiatowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Du�y Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na �wiecie astronomiczne obserwatorium w �wietle widzialnym oraz teleskop VISTA, najwi�kszy na �wiecie instrument do przegl�d��w nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, najwi�kszego istniej�cego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), kt��ry stanie si� ���najwi�kszym okiem �wiata na niebo���.

Linki

• Zdj�cie teleskopu ESO/MPG o �rednicy 2,2 metra
• Zdj�cia Obserwatorium La Silla

Kontakt

Krzysztof Czart
Astronomia.pl
Toru�, Poland
E-mail: k.czart@astronomia.pl

Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei M��nchen, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Connect with ESO on social media

Jest to t�umaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1105