Документ взят из кэша поисковой машины. Адрес оригинального документа : http://www.philol.msu.ru/~languedoc/corpus/archi/doc/archi-txo-02.doc
Дата изменения: Mon Dec 24 02:23:08 2007
Дата индексирования: Sun Apr 13 04:37:00 2008
Кодировка: koi8-r

v3.0 1200 Text
Text 02
02.000
|??a?mat?u |bo??ru, |?ibaw |u?duwu. |
|??a?ma-t?u |bo??r-u |?ib-aw |u?du-wu |
|be.rich-ATR.1 |man(NOM)-and |three-1.R |brother.NOM-and |
| |1 | |1 |

Богач и три брата.
02.001
|os |ebdili |ebdit?u |?ibaw |kulu |lo. |
|os |edi-li |edi-t?u |?ib-aw |kulu |lo |
|one |be.PF-|be.PF-|three-1.R |orphanous |boy(NOM) |
| |EVID |NEG | | | |
| | | | | |1 |

Ну, были не-были три сироты.
02.002
|d??z |ebt?im?u|k?an |d??zummi|boli: |"zon |wir??mus|?uwt?i",|
| |r, | | | | | |- |
|d??z |et?i-|k?an |d??zu-m-|bo-li |zon |w-ir??mu|?ut?i|
| |m?ur | |mi | | |-s | |
|be.big |INC|most |be.big.1|say.PF-E|I.NOM |1-work-I|<1>go.PO|
| |H.PF-TEM| |-1-OBL(E|VID | |NF |T |
| |P2 | |RG) | | | | |
| | | | | | | | |

|boli. |
|bo-li |
|say.PF-EVID |
| |

Большие когда-стали, самый большой сказал: "Я работать пойду",- сказал.
02.003
|uq?ali |os |ma??ij?i |wir??mus. |
|uq?a-li |os |ma??ij-?i |w-ir??mu-s |
|1.go.PF-EVID |one |place.IN-ALL |1-work-INF |
| | |4 | |

Пошел а) в одно а) место работать.
02.004
|os |iq |it?ut?u |bo?or |iwdili, |jamummurak |
|os |iq |i-t?u-t?u |bo?or |idi-li |jamu-m-mu-r|
| | | | | |a-k |
|one |day(NOM) |4.be-NEG-AT|man(NOM) |<1>be.PF-EV|that-1-ATR.|
| | |R.1 | |ID |OBL.1-CONT-|
| | | | | |LAT |
| |4 | |1 | | |

|kuw?uli |juw |lo. |
|ku?-u-li |ju-w |lo |
|<1>come.onto-PF-EVID |this-1 |boy(NOM) |
| |1 | |

Один дня не-имеющий (=жестокий) мужчина был, к-нему попал этот мальчик.
02.005
|dagawur |uwli |jemimmaj: |hannummut?i? |hannu |
|dagawur |uw-li |jemim-maj |han-nu-m-mu-t?|han-nu |
| | | |i-? | |
|contract(NOM) |4.do.PF-EVID |that.PL-OBL.PL|what-ATR-1-OBL|what-ATR.1 |
| | |(ERG) |.1-SUP-EL | |
|4 | |

|in?it+ |iwt?i?aw, |s?onnit?i? |s??at |ob?mus. |
|in?it |it?i-?aw |s?on-ni-t?i-? |s??at |o?mu-s |
|suffer |<1>INCH.PF-CON|back-OBL-SUP-E|skin.strip(NOM|<3>take.out-IN|
| |C |L |) |F |
| |4 |? | | |

Договор сделали они: от-которого-бы который ни-измучился, (у того) из-спины
щат вынуть.
02.006
|juw |lo |t?al+ |uwli |jamu |bo?ormi|wir??mu|os |biq??ma|
| | | | | | |s | |?i. |
|ju-w |lo |t?al+ |uw-li |jamu |bo?or-m|w-ir??m|os |biq??-m|
| | | | | |i |u-s | |a-?i |
|this-1 |lad(NOM|send |1.DO.PF|that.1 |man-OBL|1-work-|one |place-I|
| |) | |-EVID | |(ERG) |INF | |N-ALL |
| |1 | | | |1 | | |3 |

Этого мальчика послал этот мужчина работать а) в одно а) место.
02.007
|"jat,- |boli,- |jat?i? |s?ob |dab?ut?aw|bank?uwu |k?en,- |
|ja-t |bo-li |jat?i-? |s?ob |dab?u-t?a|bank?u-wu|k?en |
| | | | |w | | |
|this-4 |say.PF-EV|on.top-EL|mouth(NOM|open.PF-N|can(NOM)-|4.eat.IMP|
| |ID | |) |EG.CVB |and | |
| | | | |? | | |

|boli,- |abq?ut?aw, |???alluwu |buken",- |boli. |
|bo-li |aq?-u-t?aw |???allu-wu |bu-ken |bo-li |
|say.PF-EVID |<3>break-PF-bu|bread(NOM)-and|3-eat.IMP |say.PF-EVID |
| |t | | | |
| | |3 | | |

"Эту, - сказал,- сверху горло не-открыв, [и]-банку съешь, - сказал,- не
сломав, [и]-хлеб съешь",- сказал.
02.008
|os |be???et?ub |ba?riwu |bo?oli. |
|os |be???e-t?u-b |ba?ri-wu |bo-?o-li |
|one |be.black-ATR-3 |dog(NOM)-and |3-give.PF-EVID |
| | |3 | |

а) И одну черную а) собачку дал.
02.009
|?it?a |uq?ali |jamu |lo, |jamut |bank?uwu|o??ali, |???alluw|
| | | | | | | |u |
|?it?a |uq?a-li |jamu |lo |jamu-t |bank?u-w|o??a-li |???allu-|
| | | | | |u | |wu |
|then |1.go.PF-|that.1 |lad(NOM)|that-4 |can(NOM)|4.carry.|bread(NO|
| |EVID | | | |-and |away.PF-|M)-and |
| | | | | | |CVB | |
| | | |1 | |? | |3 |

|ob??ali. |
|o??a-li |
|<3>carry.away.PF-CVB |
| |

Тогда пошел этот мальчик, а) и эту а) банку взяв, и-хлеб взяв.
02.010
|jamu |lahas |?ir |tuw |bo??ru |q??ali. |
|jamu |laha-s |?ir |tu-w |bo??r-u |q??a-li |
|that.1 |lad.OBL-DAT|behind |thot-1 |man(NOM)-an|1.come.PF-E|
| | | | |d |VID |
| |1 | | |1 | |

3) Сзади 1) этого 2) парня а) и тот а) мужчина шел.
02.011
|ba?ri |q??ennit |jat |obsdili. |
|ba?ri |q??en-ni-t |jat |os-di-li |
|dog(NOM) |cliff-OBL-SUP(ESS|on |<3>stand-PF-EVID |
| |) | | |
|3 |4 | | |

Собачка на-скале наверху остановилась.
02.012
|"ba?ri |obsdima|tenik,-|boli,- |u? |hij+ |balli, |u? |aca",- |
| |, | | | | | | | |
|ba?ri |os-d|tenik |bo-li |u? |hij+ |ba-lli |u? |aca |
| |i-ma | | | | | | | |
|dog(NOM|<3>stan|there |say.PF-|field(N|plough |say(IMP|field(N|4.sow.I|
|) |d-PF-CV| |EVID |OM) | |)-CVB.I|OM) |MP |
| |B.LOC(E| | | | |MP | | |
| |SS) | | | | | | | |
|3 | | | |4 | | |4 | |

|boli |tuw |bo?ormi. |
|bo-li |tu-w |bo?or-mi |
|say.PF-EVID |thot-1 |man-OBL(ERG) |
| | |1 |

"Собачка где-остановилась, там,- сказал, - вспаши-и посей",- сказал тот
мужчина.
02.013
|"wa |lo,- |boli,- |jat |ma?daj |u? |arcara?-|boli. |
|wa |lo |bo-li |ja-t |ma?daj |u? |ac-ar|bo-li |
| | | | | | |-a | |
|oh |child(NO|say.PF-E|this-4 |place.IN|field(NO|4.s|say.PF-E|
| |M) |VID | |(ESS) |M) |ow-IPF-I|VID |
| | | | | | |NTRG | |
| |4 | | |4 |4 | | |

"Как-же так, - сказал, - а) на таком а) месте сеют-ли? - сказал. -
02.014
|abq?ut?aw |???alluwu |han?ugur |bukan?"- |boli. |
|aq?-u-t?aw |???allu-wu |han?ugur |bu-kan |bo-li |
|<3>break-PF-NE|bread(NOM)-and|how |3-eat.IPF |say.PF-EVID |
|G.CVB | | | | |
| |3 | | | |

Не-сломав, [и]-хлеб как едят? - сказал. -
02.015
|s?ob |dab?ut?a|bank?a |qatuqlin|han?ugur|k?an?" -|boli. |
| |w, | |u | | | |
|s?ob |dab?u-t?|bank?a |qatuq-li|han?ugur|k?an |bo-li |
| |aw | |-n-u | | | |
|mouth(NO|open.PF-|can(NOM)|katuk-OB|how |4.eat.IP|say.PF-E|
|M) |NEG.CVB | |L-GEN-an| |F |VID |
| | | |d | | | |
|4 | |? |? | | | |

а) И горло не-открыв, банку а) с-катуком как едят?" - сказал.
02.016
|ammo |??at |bot?aw, |jamu |bo?or |no??a?i |uq?ali. |
|ammo |??at |bo-t?aw |jamu |bo?or |no??-a-?i|uq?a-li |
|but |word(NOM)|say.PF-NE|that.1 |man(NOM) |house-IN-|1.go.PF-E|
| | |G.CVB | | |ALL |VID |
| |4 | | |1 |4 | |

Но слова не-сказав, этот мужчина домой ушел.
02.017
|i??uk |iwt?ili |jamu |lo. |
|i??uk |it?i-li |jamu |lo |
|be.sorry |<1>INCH.PF-EVID |that.1 |lad(NOM) |
| | | |1 |

Пожалел тот мальчик.
02.018
|q??ali. |
|q??a-li |
|1.come.PF-EVID |
| |

Пришел.
02.019
|"s?alam |?alijkum".-|"wa |?alijkum |s?alam",- |boli. |
|s?alam |?alijkum |wa |?alijkum |s?alam |bo-li |
|salam |alejkum |oh |alejkum |salam |say.PF-EVID|
| | | | | | |

"Салам алейкум". - "Ваалейкум салам, - сказал. -
02.020
|"ha, |lo,- |boli,- |in?it+ |iwt?ira? |
|ha |lo |bo-li |in?it |it?i-ra |
|well |lad(NOM) |say.PF-EVID |suffer |<1>INCH.PF-INT|
| | | | |RG |
| |1 | | | |

Ну, мальчик, - сказал, - намучился ли?
02.021
|han |?al |ebt?i,- |boli. |
|han |?al |et?i |bo-li |
|what(NOM) |state(NOM) |<3>become.PF |say.PF-EVID |
| |3 | | |

Как дело стало?" - сказал.
02.022
|"iwt?it?|han |uqi,- |boli,- |"ba?ri |obsdima,|u? |hij+ |
|aw, | | | | |- | | |
|it?i-|han |u-qi |bo-li |ba?ri |os-di|u? |hij+ |
|t?aw | | | | |-ma | | |
|<1>INCH.|what(NOM|4.do-POT|say.PF-E|dog(NOM)|<3>stand|field(NO|plough |
|PF-NEG.C|) | |VID | |-PF-CVB.|M) | |
|VB | | | | |LOC(ESS)| | |
| |4 | | |3 | |4 | |

|ba",- |boli, |t?al+ |uwli |zon,- |boli. |
|b-a |bo-li |t?al+ |uw-li |zon |bo-li |
|SAY-IMP |say.PF-EVID|send |1.do.PF-EVI|I.NOM |say.PF-EVID|
| | | |D | | |
| | | | | | |

"Не-став, что-сделаешь? - сказал, - "собачка где-остановится, паши", -
сказав, посла меня, - сказал. -
02.023
|ba?riwu |q??ennit |jat |obsdi,- |boli, |os?ijbut?|ansu |
| | | | | |ub | |
|ba?ri-wu |q??en-ni-|jat |os-di |bo-li |os?-ijbu-|ans-u |
| |t | | | |t?u-b | |
|dog(NOM)-|cliff-OBL|on |<3>stand-|say.PF-EV|one-3.EMP|bull(NOM)|
|and |-SUP(ESS)| |PF |ID |H-ATR-3 |-and |
|3 |4 | | | | |3 |

|berq?ut?u,- |boli |
|b-erq?-u-t?u |bo-li |
|3-walk-PF-NEG |say.PF-EVID |
| | |

А-собачка на-скале наверху остановилась, - сказал, - а) и даже-одиношний
(=ни один) а) бык не-пошел, - сказал. -
02.024
|bank?a?wu |dab?ut?umat|qatuq |han?ugur |k?an?- |boli. |
| |, | | | | |
|bank?a?-wu |dab?u-t?u-m|qatuq |han?ugur |k?an |bo-li |
| |at | | | | |
|can(NOM)-an|open.PF-NEG|katuk(NOM) |how |4.eat.IPF |say.PF-EVID|
|d |-CVB.PROGR | | | | |
|? | |? | | | |

И-банка раз-не-открыта, катук как едят? - сказал. -
02.025
|abq?ut?umat, |???alluwu |han?ugur |bukan?",- |boli. |
|aq?-u-t?u-m|???allu-wu |han?ugur |bu-kan |bo-li |
|at | | | | |
|<3>break-PF-NE|bread(NOM)-and|how |3-eat.IPF |say.PF-EVID |
|G-CVB.PROGR | | | | |
| |3 | | | |

а) И, раз-не-разломлен, а) хлеб как едят?" - сказал.
02.026
|"wa?a,- |boli. |
|w-a?a |bo-li |
|1-lie.down(IMP) |say.PF-EVID |
| | |

"Ложись", - сказал.
02.027
|uw?uli. |
|u?-u-li |
|<1>lie.down-PF-EVID |
|4 |

Лег.
02.028
|s?onnit?i? |s??at?u |ob?nili, |jamu |os |k??ali. |
|s?on-ni-t?i|s??at?-u |o?ni-li |jamu |os |k??a-li |
|-? | | | | | |
|back-OBL-SU|skin.strip(|<3>go.out.P|that.1(NOM)|one |1.die.SG.PF|
|P-EL |NOM)-and |F-CVB | | |-EVID |
|4 |? | | | | |

а) И из-спины а) щат вынув, этот один умер.
02.029
|q???e+ |k?esduwu|q??onnu |lo |q??ali |imik |wir??mus|jamijwu |
| | | | | | |, | |
|q???e |k?es-du-|q??on-nu|lo |q??a-li |imik |w-ir??mu|jam-ijwu|
| |wu | | | | |-s | |
|two |1.ORD-AT|middle-A|lad(NOM)|1.come.P|there |1-work-I|that.1-1|
| |R.1-and |TR.1 | |F-EVID | |NF |.EMPH |
| | | |1 | | | |3 |

|bo?ormirak |kuw?uli |wir??mus. |
|bo?or-mi-ra-k |ku?-u-li |w-ir??mu-s |
|man-OBL-CONT-LAT |<1>must-PF-EVID |1-work-INF |
|1 | | |

И-во-второй раз средний парень пришел там работать, а) к этому-самому а)
мужчине попал работать.
02.030
|jamut |dagaw?ru |uwli. |
|jamu-t |dagaw?r-u |uw-li |
|that-4 |contract-and |4.do.PF-EVID |
| |4 | |

а) И этот а) договор сделали.
02.031
|t?al+ |uwli. |
|t?al+ |uw-li |
|send |1.do.PF-EVID |
| | |

Отправил.
02.032
|jamut |harakdu |u?du |usdit?ut |ma?daj? |os?ijt?ut|s?ink?+ |
| | | | | |?ut | |
|jamu-t |harak-du |u?du |us-di-t?u|ma?daj-? |os?-ijt?u|s?ink?+ |
| | | |-t | |-t?u-t | |
|that-4 |before-AT|brother.N|1.stand-P|place.IN-|one-4.EMP|move |
| |R.1 |OM |F-ATR-4 |EL |H-ATR-4 | |
| | |1 | |4 | | |

|boli |it?u |ba?ri. |
|bo-li |i-t?u |ba?ri |
|say.PF-CVB.AUXDEP |4.AUX-NEG |dog(NOM) |
| | |3 |

а) С этого, первый брат на-котором-стоял, а) места даже-одиношная (=совсем)
не-сдвинулась собачка.
02.033
|"wall?hi, |waq???t?u",- |boli. |
|wall?hi |w-aq??-?-t?u |bo-li |
|by.god |1-abandon.PF-POT.NEG-NEG|say.PF-EVID |
| | | |

"Валлах, не-оставлю", - сказал.
02.034
|dur+ |boli |q??ali. |
|dur+ |bo-li |q??a-li |
|hurry |say.PF-CVB |1.come.PF-EVID |
| | | |

Быстро пришел.
02.035
|"ha, |lo |wis, |in?it+ |iwt?ira?"- |boli. |
|ha |lo |w-is |in?it |it?i-ra |bo-li |
|well |lad(NOM) |1-I.GEN |suffer |<1>INCH.PF-|say.PF-EVID|
| | | | |INTRG | |
| |1 | | | | |

"Ну, мальчик мой, намучился-ли?" - сказал.
02.036
|wallah, |iwt?it?aw |han+ |uqi |zon?- |boli. |
|wallah |it?i-t?a|han+ |u-qi |zon |bo-li |
| |w | | | | |
|by.god |<1>INCH.PF-|what |4.do-POT |I.NOM |say.PF-EVID|
| |NEG.CVB | | | | |
| | |4 | | | |

"Валлах, не-став что сделаю я? (=как не намучишься?) - сказал. -
02.037
|jab |?ummar |kelaw,- |boli,- |k??is |??ali,- |boli. |
|ja-b |?ummar |kelaw |bo-li |k??i-s |??ali |bo-li |
|this-3 |life(NOM)|than |say.PF-EV|1.die.SG-|1.be.bett|say.PF-EV|
| | | |ID |INF |er |ID |
| |3 | | | | | |

Такая жизнб чем, - сказал, - умереть лучше, - сказал. -
02.038
|jella |jellet?ut |he???na |et?i,- |boli. |
|jella |jelle-t?u-t |he???na |et?i |bo-li |
|thus |thus-ATR-4 |thing(NOM) |4.become.PF |say.PF-EVID |
| | |4 | | |

Так такое дело стало", - сказал.
02.039
|"wa?a",- |boli, |s?onnit?i? |s??at |ob?nili, |
|w-a?a |bo-li |s?on-ni-t?i-? |s??at |o?ni-li |
|1-lie.down(IMP|say.PF-EVID |back-OBL-SUP-E|skin.strip(NOM|<3>go.out.PF-C|
|) | |L |) |VB |
| | |4 |? | |

|jamuwu |k??ali. |
|jamu-wu |k??a-li |
|that.1-and |1.die.SG.PF-EVID |
| | |

"Ложись", - сказал, из-спины щат вынув, и-этот умер.
02.040
|?ebbosdu |q??ali. |
|?eb-bos-du |q??a-li |
|three-ORD-ATR.1(NOM) |1.come.PF-EVID |
| | |

Третий пришел.
02.041
|os |bo?ormi:|"?ijbt?o|boli,- |deq???u |?ut?a, |jamu |lah?r?i,|
| | |ra,- | | | | |- |
|os |bo?or-mi|?ijb-t?o|bo-li |deq???u |?u-t?a |jamu |lah?-r-?|
| | |-ra | | | | |i |
|one |man-OBL(|guilt(NO|say.PF-E|road.IN(|1.find.P|that.1 |child.OB|
| |ERG) |M)-NEG-I|VID |ESS) |F-TEMP1 | |L-CONT-A|
| | |NTRG | | | | |LL |
| |1 |4 | |3 | | |1 |

|wit |o?obe?ni |han?ni |sint?u, |?ijbt?ora, |gudu |
|wit |o?ob-e?n-i |han-?n-i |sin-t?u |?ijb-t?o-ra|gudu |
|you.sg.GEN |brother.PL(|what-RESTR-|know-NEG |guilt(NOM)-|that.below.|
| |NOM)-RESTR-|INTRGALT | |NEG-INTRG |1 |
| |INTRGALT | | | | |
| |HPL |4 | |4 | |

|he???mmi |jemim |k?ellijbu|suratmul |mut?ib |lobur,- |boli,- |
|he???m-mi|jemim |k?ell-ijb|surat-mul|mu-t?-ib |lobur |bo-li |
| | |u | | | | |
|thing-OBL|that.PL |entirely-|picture-P|be.beauti|lad.PL(NO|say.PF-EV|
|(ERG) | |HPL.EMPH |L |ful-ATR-A|M) |ID |
| | | | |TR.PL | | |
|4 | | |4 | |(1) | |

|s?onnit?i? |s??at?ur |s??et?ena, |bu?is |abas?" |
|s?on-ni-t?i-? |s??at?-ur |s??e-t?e-na |b-u?i-s |aa-s |
|back-OBL-SUP-E|skin.strip-PL(|4.take-PF-CVB |HPL-die.PL-INF|<3>do-INF |
|L |NOM) | | | |
|4 |? | | | |

Один мужчина: "Вина не-есть-ли, - сказал, на-дороге когда-встретил, этому
мальчику, - твоих братьев-ли или-что не знаю, вина не-есть-ли, (что) этот
тип лицами красивых мальчиков, - сказал, - (у них) из спины щаты вынимая,
умертвлял?"
02.042
|gon |beq??uli |t?it?u |u?mi. |
|gon |b-eq??u-li |t?i-t?u |u?mi |
|finger(NOM) |<3>bite.PF-EVID |be.small-ATR.1 |brother.OBL(ERG) |
|3 | | |1 |

Палец закусил младший брат.
02.043
|"zarak |wati",- |boli. |
|za-ra-k |w-ati |bo-li |
|I.OBL-CONT-LAT |1-let(IMP) |say.PF-EVID |
| | | |

"Ко-мне пусти (=Ну, погоди)", - сказал.
02.044
|uq?ali |
|uq?a-li |
|1.go.PF-EVID |
| |

Пошел.
02.045
|?it?a |jamut |uq?at?ut |s?a?allit |abuli |dagawur. |
|?it?a |jamu-t |uq?a-t?u-t |s?a?al-li-t|a-b-u-li |dagawur |
|then |that-4 |1.go.PF-ATR|time-OBL-SU|do-3-PF-EVI|contract |
| | |-4 |P(ESS) |D | |
| | | |4 | |4 |

Потом 3) в-час 2) в-который 1) он 2) пришел, сделали договор.
02.046
|jamut |haman |ma?daj |q???ebu |ansu |bo?oli, |?it?a |
|jamu-t |haman |ma?daj |q???e-bu |ans-u |bo-?o-li |?it?a |
|that-4 |Lak |place.IN(|two-3.R |bull(NOM)|3-give.PF|then |
| | |ESS) | |-and |-EVID | |
| | |4 | |3 | | |

|jamum |ba?riwu |bo?oli; |jamum |???alluwu |
|jamu-m |ba?ri-wu |bo-?o-li |jamu-m |???allu-wu |
|that-3 |dog(NOM)-and |3-give.PF-EVID|that-3 |bread(NOM)-and|
| |3 | | |3 |

|bo?oli. |
|bo-?o-li |
|3-give.PF-EVID |
| |

а) В этой лакской а) местности б) и двух б) быков дал, потом а) и эту а)
собачку дал, б) и этот б) хлеб дал.
02.047
|q?uwdili, |mut?ub |?allis??i |beq??uli |jamum |???alluwu, |
|q?u-di-l|mu-t?u-b |?al-li-s??i|b-eq??u-li |jamu-m |???allu-wu |
|i | | | | | |
|<1>sit.down|be.beautifu|state-OBL-C|<3>bite.PF-|that-3 |bread(NOM)-|
|.PF-PF-EVID|l-ATR-3 |AUSAL |EVID | |and |
| | |3 | | |3 |

|aq?uli |bank?awu,|?it?a |ba?riwu |q??ennit |jat |obsdima? |
|aq?-u-li |bank?a-wu|?it?a |ba?ri-wu |q??en-ni-|jat |os-di-|
| | | | |t | |ma-? |
|4.break-P|can(NOM)-|then |dog(NOM)-|cliff-OBL|on |<3>stand-|
|F-EVID |and | |and |-SUP(ESS)| |PF-CVB.LO|
| | | | | | |C-EL |
| |? | |3 |4 | | |

|lap?uli, |cab?uli |q??ennit?|??ar??i |aqur |???olo?i |t?bu |
| | |i? | | | | |
|lap?u-li |ca?-u-|q??en-ni-|??ar?-?i |aq-ur |???olo-?i|t?-b-u |
| |li |t?i-? | | | | |
|throw.PF-|<3>drop-P|cliff-OBL|down-ALL |leg-PL(NO|in.the.ai|thot-3-an|
|CVB |F-CVB |-SUP-EL | |M) |r-ALL |d |
| | |4 | |4 | | |

|ab?uli, |jas?a |cab?uli, |ansan |bat?u |abq?uli, |imi? |
|a?-u-l|jas?a |ca?-u-|ans-a-n |bat?-u |aq?-u-|imi-? |
|i | |li | | |li | |
|<3>carry.|now |<3>drop-P|bull-OBL-|horn(NOM)|<3>break-|there-EL |
|out-PF-CV| |F-EVID |GEN |-and |PF-EVID | |
|B | | | | | | |
| | | |3 |3 | | |

|es??i |?ij+ |boli |unsur, |di??innak|jak |q??ali. |
|es??i |?ij+ |bo-li |uns-ur |di??in-na|jak |q??a-li |
| | | | |-k | | |
|here.to |??? |say.PF-CV|bull-PL(N|court-IN-|inside |1.come.PF|
| | |B |OM) |LAT | |-EVID |
| | | |3 |4 | | |

Сел, хорошим делом откусил а) и этот а) хлеб, разбил и-банку, потом [и]-
собачку, оттуда-где-стояла на-скале наверху, бросив, кинул со скалы вниз
ногами вверх и ее-убил, потом бросив, б) и быка б) рог сломал, оттуда сюда
погнав быков, во-двор внутрь пришел.
02.048
|"as?ol|?alijk|"wa |?alijk|s?alam|ha, |wis |lo,- |boli,-|in?it+|
|omu |um"- | |um |, | | | | | |
|s?alam|?alijk|wa |?alijk|s?alam|ha |w-is |lo |bo-li |in?it |
| |um | |um | | | | | | |
|salam |alejku|oh |alejku|salam |well |1-I.GE|lad(NO|say.PF|suffer|
| |m | |m | | |N |M) |-EVID | |
| | | | | | | |1 | | |

|iwt?ira?"- |boli. |
|it?i-ra |bo-li |
|<1>INCH.PF-INTRG |say.PF-EVID |
| | |

"Салам алейкум". - "Ваалейкум салам, ну, мой мальчик, - сказал, - намучался-
ли?" - сказал.
02.049
|"oh, |jat |dunillinn|?azab |sabab?i |in?it+ |kera? |
| | |ut | | | | |
|oh |ja-t |dunil-li-|?azab |sabab?i |in?it |ke-r-a |
| | |n-nu-t | | | | |
|oh |this-4 |world-OBL|work(NOM)|because |suffer |4.INCH-IP|
| | |(ERG)-ATR| | | |F-INTRG |
| | |.1-ATR-4 | | | | |
| | |4 |4 | | | |

"Ох, 2) из-за этого земного 1) труда мучаются-ли?
02.050
|ansan |bat?u |abq?u, |ba?riwu |ab?u,- |boli. |
|ans-a-n |bat?-u |aq?-u |ba?ri-wu |a?-u |bo-li |
|bull.OBL-OB|horn(NOM)-a|<3>break-PF|dog(NOM)-an|<3>kill-PF |say.PF-EVID|
|L-GEN |nd | |d | | |
|3 |3 | |3 | | |

Быка и-рог сломал, и-собачку убил, - сказал. -
02.051
|un |in?it+ |iwt?it?aw|?um??i?, |zon?i |in?itijwu|iwt?it?u"|
| | | | | | |,- |
|un |in?it |it?i-t|?u-m??i? |zon-?i |in?it-ijw|it?i-t|
| | |?aw | | |u |?u |
|you.sg(NO|suffer |<1>INCH.P|1.find.PF|I.NOM-CON|suffer-1.|<1>INCH.P|
|M) | |F-NEG.CVB|-COND |TRAST1 |EMPH |F-NEG |
| | | | | | | |

|boli. |
|bo-li |
|say.PF-EVID |
| |

Ты если-не-измучился, я-то совсем-не-намучился", - сказал.
02.052
|gon |beq??uli |bi?dut |lo |edili. |
|gon |b-eq??u-li |bi?-du-t |lo |edi-li |
|finger(NOM) |<3>bite.PF-CVB|insolent-ATR-4|child(NOM) |4.be.PF-EVID |
|3 | | |1 | |

Палец укусил, наглый мальчик был.
02.053
|s???i |?arak |osdili,|??onnol|bo?ormi|han |?abar |bartirk|bokos. |
| | | |+ | | | |?us | |
|s???i |?arak |os-di-l|??onnol|bo?or-m|han |?abar |at-i|bo-ko-s|
| | |i | |i | | |r-k?us | |
|by.nigh|back |4.stand|woman |man-OBL|what |story(N|3-|3-hear-|
|t | |-PF-EVI| |(ERG) | |OM) |let-IPF|INF |
| | |D | | | | |-VERIF | |
| | | |2 |1 |4 |3 | | |

Ночью сзади стоял, жена-муж что рассказывают-чтобы-узнать (чтобы)-слышать.
02.054
|"gudu |laha |os |bala |ab?uqi"|boli |jamu |bo?ormi|jamur |
| | | | |,- | | | | |
|gudu |laha |os |bala |a?-u|bo-li |jamu |bo?or-m|jamu-r |
| | | | |-qi | | |i | |
|that.be|lad.OBL|one |trouble|<3>carr|say.PF-|that.1 |man-OBL|that-2 |
|low.1 |(ERG) | |(NOM) |y.out-P|EVID | |(ERG) | |
| | | | |F-POT | | | | |
| |1 | |3 | | | |1 | |

|?unaru |??ann?r?i. |
|?u-n-aru |??ann?-r-?i |
|LOGOPH.1.OBL-GEN-2.R |woman.OBL-CONT-ALL |
| |2 |

"Этот мальчик одну беду сделает", - сказал этот мужчина своей жене.
02.055
|jat |edili |da??li |?ara |osdili. |
|ja-t |edi-li |da??-li |?ara |os-di-li |
|this-4 |4.AUX.PF-EVID |door-OBL(ERG) |back |4.stand-PF-CVB|
| | | | |.AUXDEP |
| | |4 | | |

Этот (мальчик) был за-дверью стоя.
02.056
|"ha, |?it?a, |zaba",-|boli,- |??onnol|boli,- |?ut?a,-|boli,- |gudu,- |
| | | | |,- | | | | |
|ha |?it?a |zaba |bo-li |??onnol|bo-li |?ut?a |bo-li |gudu |
|well |then |come.IM|say.PF-|woman(N|say.PF-|tomorro|say.PF-|that.be|
| | |P |EVID |OM) |EVID |w |EVID |low.1 |
| | | | |2 | | | | |

|boli |??aberak |?a?ur |t?al+ |aws,- |boli. |
|bo-li |??ab-e-ra-k|?a?ur |t?al+ |aw-s |bo-li |
|say.PF-EVID|sheep.PL-OB|herd |send |1.do-INF |say.PF-EVID|
| |L.PL-CONT-L| | | | |
| |AT | | | | |
| |(3) | | | | |

"Ну, тогда давай, - сказал, - жена, - сказал, - завтра, - сказал, - его, -
сказал, - к-баранам пасти отправим", - сказал.
02.057
|"ha, |wis |lo,- |boli,- |?a?ur |q??es |iwt?iqir|boli. |
| | | | | | |a?"- | |
|ha |w-is |lo |bo-li |?a?ur |q??e-s |it?i-|bo-li |
| | | | | | |qi-ra | |
|well |1-I.GEN |lad(NOM)|say.PF-E|herd |1.go-INF|<1>INCH.|say.PF-E|
| | | |VID | | |PF-POT-I|VID |
| | | | | | |NTRG | |
| | |1 | | | | | |

"Ну, мой мальчик, - сказал, - пасти пойти станешь-ли?" - сказал.
02.058
|"wallah,|boli,- |kutak?i,|boli,- |ispisial|is |?a?urkul|atanijt?|
|- | |- | |is | |t?aw |u |
|wallah |bo-li |kutak-?i|bo-li |ispisial|is |?a?ur-ku|atan-ijt|
| | | | |is | |l-t?aw |?u |
|by.god |say.PF-E|strength|say.PF-E|professi|4.I.GEN |herd-NML|***-4.R |
| |VID |-ADVZ |VID |on(NOM) | |Z-but | |
| | |4 | |? | | | |

|hani?"- |boli,- |da?i |?uwt?i?- |boli. |
|han-i |bo-li |da?i |?ut?i |bo-li |
|what(NOM)-INTR|say.PF-EVID |where.to |<1>go.POT |say.PF-EVID |
|GALT | | | | |
|4 | | | | |

"Валлах, - сказал, - сильно (=вполне), - сказал, - специальность моя кроме-
как-пастьба что еще, - сказал, - куда пойду?" - сказал.
02.059
|"was |??amma?i |uq?a",- |boli. |
|wa-s |??am-ma-?i |uq?a |bo-li |
|you.sg.OBL-DAT |want-CVB.LOC-ALL |1.go(IMP) |say.PF-EVID |
| | | | |

"Ты куда-хочешь пойди", - сказал.
02.060
|os |d??zub |q?at?ilit?i|iw?dili, |???ak?eq?ak|??abuwu |
| | |k | | | |
|os |d??zu-b |q?at?i-li-t|i?-di-li|???ak?-e-q?|??abu-wu |
| | |?i-k | |a-k | |
|one |big-3 |tree-OBL-SU|<1>climb-PF|wood-OBL.PL|sheep.PL(NO|
| | |P-LAT |-CVB |-INTER-LAT |M)-and |
| | |3 | |3 |(3) |

|ak?uli, |uw?uli, |uw?u+ |iwt?ili, |jar?ullib |
|ak?u-li |u?-u-li |u?-u |it?i-li |jar?ul-l-ib |
|break.PF-CVB |<1>lie.down-PF|<1>lie.down-PF|<1>INCH.PF-EVI|be.half-ATR-AT|
| |-EVID | |D |R.PL(NOM) |
| |4 |4 | | |

|jamur?aj |q?at?+ |owli, |jar?ullib |?alq?+ |et?ili. |
|jam-ur-?aj |q?at?+ |ow-li |jar?ul-l-ib|?alq?+ |et?i-li |
|wolf-PL-OBL|extinguish |NPL.DO.PF-E|be.half-ATR|fall |NPL.BECOME.|
|.PL(ERG) | |VID |-ATR.PL(NOM| |PF-EVID |
| | | |) | | |
|3 | | | | | |

а) На одно большое а) дерево влез, в лес и-баранов погнавши, легши, заснул,
половину волки истребили, половина вымерла.
02.061
|eqi?imis|ebq?+ |???ijbu |harak |bo?ot?ub|?aw?nu |abk?uli,|q??ali. |
|eqi?imis|ebq? |???-ijbu|harak |bo-?o-t?|?aw?n-u |ak?u-|q??a-li |
| | | | |u-b | |li | |
|in.the.e|four |five-3.E|in.front|3-find.P|cattle-a|<3>break|1.come.P|
|vening | |MPH |.of |F-ATR-3 |nd |.PF-CVB |F-EVID |
| | | | |3 | | | |

Вечером четыре-пять впереди найденных [и]-баранов погнав, пришел.
02.062
|"s?alam |?alijkum".-|"wa |?alijkum |s?alam",- |boli. |
|s?alam |?alijkum |wa |?alijkum |s?alam |bo-li |
|salam |alejkum |oh |alejkum |salam |say.PF-EVID|
| | | | | | |

"Салам алейкум". - "Ваалейкум салам, - сказал. -
02.063
|"ha, |wis |lo,- |boli- |in?it+ |iwt?ira|ha, |?azab |?ora?"-|
| | | | | |? | | | |
|ha |w-is |lo |bo-li |in?it |it?i|ha |?azab |?o-ra |
| | | | | |-ra | | | |
|well |1-I.GEN|lad(NOM|say.PF-|suffer |<1>INCH|well |work(NO|4.give.|
| | |) |EVID | |.PF-INT| |M) |PF-INTR|
| | | | | |RG | | |G |
| | |1 | | | | |4 | |

|boli. |
|bo-li |
|say.PF-EVID |
| |

Ну, мой мальчик, - сказал, - намучился-ли? Ну, мучили-ли (бараны)?" -
сказал.
02.064
|"wak?isu,- |boli,- |osdis?ijt?u |osd?t?ut?ib, |
|w-ak?i-su |bo-li |os-di-s?-ijt?u |os-d?-t?u-t?-ib |
|1-go.away(IMP)-MI|say.PF-EVID |NPL.stand-PF-INF-|NPL.stand-PF.NEG-|
|LD | |NPL.R |NEG-ATR-ATR.PL |
| | | |

|?adlijbu |bit?ut?ib|??abu |?oli, |t?al+ |uwli,- |boli. |
|?adl-ijbu|b-i-t?u-t|??abu |?o-li |t?al+ |uw-li |bo-li |
| |?-ib | | | | | |
|order(NOM|3-be-NEG-|sheep.PL(|NPL.give.|send |1.DO.PF-E|say.PF-EV|
|)-3.EMPH |ATR-ATR.P|NOM) |PF-CVB | |VID |ID |
| |L | | | | | |
|3 | |NPL | | | | |

"Уйди-же (=Тоже мне), - сказал, совсем-сидеть не сидящих, совсем дисциплины
не-имеющих баранов дав, послал, - сказал. -
02.065
|har??i+ |harak |???ak?eq|oq?ali,-|boli,- |?ip?u |?aw?nu |?ir |
| | |?ak | | | | | |
|har?-?i |harak |???ak?-e|oq?a-li |bo-li |?ip?-u |?aw?n-u |?ir |
| | |-q?a-k | | | | | |
|in.front|in.front|wood-OBL|go.PF-EV|say.PF-E|three-an|cattle-a|after |
|.of-ALL |.of |.PL-INTE|ID |VID |d |nd | |
| | |R-LAT | | | | | |
| | |3 | | | |3 | |

|abu,- |boli,- |z?nu |q??a,- |boli,- |un?nnu |in?it |
|a-bu |bo-li |z?n-u |q??a |bo-li |un-?n-nu |in?it |
|do(IMP)-3|say.PF-EV|I.NOM-and|1.come.PF|say.PF-EV|you.sg-RE|suffer |
|.R |ID | | |ID |STR-ATR.1| |
| | | | | |(NOM) | |
| | | | | | | |

|iwt?it?aw |?um??i?",- |boli. |
|it?i-t?aw |?u-m??i? |bo-li |
|<1>become.PF-NEG.CVB |1.find.PF-COND |say.PF-EVID |
| | | |

Вперед-впереди (=Неизвестно куда) в-лес пошли, - сказал, - а)и трех а)
баранов пригнал, - сказал, - и-я пришел, - сказал, - ты-хотя-бы если-не-
измучился", - сказал.
02.066
|ha, |kart?i|??iri?|uwli, |jamumm|"walla|boli,-|?ut?a |?at??r|t?al+ |
| | |?+ | |i: |h,- | | |?ur | |
|ha |kart?i|??iri?|uw-li |jamu-m|wallah|bo-li |?ut?a |?at??r|t?al+ |
| | |?+ | |-mi | | | |?ur | |
|well |head(N|move |4.do.P|that-1|by.god|say.PF|tomorr|pastur|send |
| |OM) | |F-CVB |-OBL(E| |-EVID |ow |e.cow | |
| | | | |RG) | | | | | |
| |4 | | | | | | | | |

|uwen??i? |??ali,- |boli. |
|uw-en??i? |??ali |bo-li |
|1.do.PF-COND |1.be.better |say.PF-EVID |
| | | |

Ну, головой покачав, он: "Валлах, - сказал, - завтра при-коровах если-
пошлю, лучше, - сказал. -
02.067
|bara- |boli- |?at??r|t?al+ |uwqi |?ut?a |un,- |boli,-|?adur |k?a,- |
| | |?ur | | | | | | | |
|bara |bo-li |?at??r|t?al+ |uw-qi |?ut?a |un |bo-li |?adur |k?-a |
| | |?ur | | | | | | | |
|behold|say.PF|pastur|send |1.do.P|tomorr|you.sg|say.PF|be.rea|1.INCH|
| |-EVID |e.cow | |F-POT |ow |(NOM) |-EVID |dy |-IMP |
| | | | | | | | | | |

|boli. |
|bo-li |
|say.PF-EVID |
| |

Смотри, - сказал, - при-коровах (=пасти коров) пошлю завтра тебя, - сказал,
- приготовься, - сказал.
02.068
|"zon |?adurt?u |wi",- |boli. |
|zon |?adur-t?u |w-i |bo-li |
|I.NOM |be.ready-ATR.1 |1-be |say.PF-EVID |
| | | | |

"Я готов", - сказал.
02.069
|t?al+ |uwli |?at??r?ur. |
|t?al+ |uw-li |?at??r?ur |
|send |1.do.PF-EVID |pasture.cow |
| | | |

Послал при коровах.
02.070
|uq?ali |juw, |obq?a |jamum |?at??ra. |
|uq?a-li |ju-w |oq?a |jamu-m |?at??ra |
|1.go.PF-EVID |this-1 |<3>go.PF |that-3 |troop(NOM) |
| | | | |3 |

Пошел он, пошло это стадо.
02.071
|?it?a |iwdili |os |???akli|??arak,|hunnijb|tob, |q??at?a|??emna |
| | | |s | |u | |n | |
|?it?a |idi-|os |???ak-l|??arak |hunn-ij|to-b |q??at?a|??em-n-|
| |li | |i-s | |bu | |n |a |
|then |<1>arri|one |wood-OB|under |every-3|thot-3 |winterl|time-OB|
| |ve.PF-E| |L-DAT | |.EMPH | |y |L-IN |
| |VID | | | | | | | |
| | | |3 | | | | |4 |

|uh+ |boli |ab??nnub |bu??uli. |
|uh+ |bo-li |a?-?-n-nu-b |bu-??u-li |
|sigh |SAY.PF-CVB |<3>lie.down-PF-RE|3-slaughter.PF-EV|
| | |STR-ATR-3 |ID |
| | | | |

Потом дошел 3) под 1) один 2) лес, каждую ту, а) в зимнее а) время вздыхая,
каждую-легшую зарезал.
02.072
|bu??uli |jamummi, |bu??uli, |bu??uli. |
|bu-??u-li |jamu-m-mi |bu-??u-li |bu-??u-li |
|3-slaughter.PF-EV|that-1-OBL(ERG) |3-slaughter.PF-EV|3-slaughter.PF-EV|
|ID | |ID |ID |
| | | | |

Резал он, резал, резал.
02.073
|q???ebu |?ip?u |??on |eb??uli. |
|q???e-bu |?ip?u |??on |e??u-li |
|two-3.R |three.3.R |cow(NOM) |<3>stay.PF-EVID |
| | |3 | |

Две три коровы осталось.
02.074
|eqi?imis |uq?ali: |"s?alam |?alijkum"|"wa |?alijkum |s?alam" |
| | | |,- | | | |
|eqi?imis |uq?a-li |s?alam |?alijkum |wa |?alijkum |s?alam |
|in.the.ev|1.go.PF-E|salam |alejkum |oh |alejkum |salam |
|ening |VID | | | | | |
| | | | | | | |

Вечером пришел: "Салам алейкум", - "Ваалейкум салам.
02.075
|daki |q??a |wis |lo,- |boli,- |?at??ra|da?i |obq?a?"|boli. |
| | | | | | | |- | |
|daki |q??a |w-is |lo |bo-li |?at??ra|da?i |oq?a|bo-li |
|why |1.come.|1-I.GEN|lad(NOM|say.PF-|troop(N|where.t|<3>go.P|say.PF-|
| |PF | |) |EVID |OM) |o |F |EVID |
| | | |1 | |3 | | | |

Почему пришел, мой мальчик? - сказал, - Стадо куда пошло?" - сказал.
02.076
|"?at??ra, |wak?isu,- |boli,- |ac??ilinnub |?at??ra |
|?at??ra |w-ak?i-su |bo-li |ac??ilin-nu-b |?at??ra |
|troop(NOM) |1-go.away(IMP)|say.PF-EVID |ailing-ATR-3 |troop(NOM) |
| |-MILD | | | |
|3 | | | |3 |

|bo?oli, |t?al+ |uwli,- |boli. |
|bo-?o-li |t?al+ |uw-li |bo-li |
|3-give.PF-CVB |send |1.do.PF-EVID |say.PF-EVID |
| | | | |

"Стадо, уйди-же (=да ну), - сказал, болезненное стадо дав, послал, -
сказал. -
02.077
|os?ijbut|os?u |eb??ut?u|boli,- |q???ebu |??on |?ir |abuli, |
|?ub | |,- | | | | | |
|os?-ijbu|os?u |e??u-|bo-li |q???e-bu|??on |?ir |a-b-u-li|
|-t?u-b | |t?u | | | | | |
|one-3.EM|other |<3>stay.|say.PF-E|two-3.R |cow(NOM)|behind |do-3-PF-|
|PH-ATR-3| |PF-NEG |VID | | | |EVID |
| | | | | |3 | | |

|q??a. |
|q??a |
|1.come.PF |
| |

Даже-одиночной одной (=совсем ни одной) не-осталось, - сказал, - две коровы
пригнав, пришел.
02.078
|k?ellijt?u |q?at?+ |et?i",- |boli. |
|k?ell-ijt?u |q?at?+ |et?i |bo-li |
|entirely-NPL.EMPH|extinguish |NPL.INCH.PF |say.PF-EVID |
| | | | |

Все вымерли", - сказал.
02.079
|"jas?a,|boli,- |jab |?amnub |irqili?|t?al+ |uwem??i|??ali |juw",- |
|- | | | |?u | |?, | | |
|jas?a |bo-li |ja-b |?am-nu-|irqi-li|t?al+ |uw-em??|??ali |ju-w |
| | | |b |-??u | |i? | | |
|now |say.PF-|this-3 |arrogan|horse.h|send |1.do.PF|1.be.be|this-1(|
| |EVID | |t-ATR-3|erd-OBL| |-COND |tter |NOM) |
| | | | |-COMIT | | | | |
| | | | |3 | | | | |

|boli. |
|bo-li |
|say.PF-EVID |
| |

"Теперь, сказал, - а) с этим норовистым а) табуном если-послать, лучше
его", - сказал.
02.080
|t?al+ |uwli |os |mesdej?i |irqili?ur |
|t?al+ |uw-li |os |mesdej-?i |irqili?ur |
|send |1.do.PF-EVID |one |place.IN-ALL |pasture.horses|
| | | |4 | |

Послал а) на одно а) пастбище при табуне.
02.081
|t?al+ |uwt?u, |deq??lit |or?ur?i, |or?ur?i, |o?uli, |
|t?al+ |uw-t?u |deq??-li-t |o?u-r-?i|o?u-r-?i|o?u-li |
|send |1.do.PF-ATR|road-OBL-SU|NPL.se|NPL.se|NPL.sell.PF|
| |.1 |P(ESS) |ll-IPF-CVB |ll-IPF-CVB |-EVID |
| | |3 | | | |

|arsilin |??ut?aluwu |abuli, |q?ap?uli |q?uwdili, |emi? |
|arsi-li-n |??ut?alu-wu|a-b-u-li |q?ap?u-li |q?u-di-l|emi-? |
| | | | |i | |
|silver-OBL-|bag(NOM)-an|do-3-PF-CVB|smooth.clot|<1>sit.down|there-EL |
|GEN |d | |hes.PF-CVB |.PF-PF-CVB | |
|4 |3 | | | | |

|es??i |q??ali. |
|es??i |q??a-li |
|here.to |1.come.PF-EVID |
| | |

Посланный, на-дороге продавая, продавая, продал, а) и денег а) мешок
сделав, как-подобает сел, оттуда сюда пришел.
02.082
|jamu |imi? |uw?ilkan|jemim |imi? |ko?+ |ebt?ili |but?ut?a|
| | |, | | | | |?i. |
|jamu |imi-? |u?i-l|jemim |imi-? |ko? |et?i-|but?u-t?|
| | |-kan | | | |li |a-?i |
|that.1(N|there-EL|<1>come-|that.PL(|there-EL|migrate |INC|other-IN|
|OM) | |INF-TEMP|NOM) | | |H.PF-EVI|-ALL |
| | |5 | | | |D | |
| | | | | | | | |

Он оттуда прежде-чем-пришел, они оттуда перекочевали на-другое-(место).
02.083
|jeb |ko?+ |ebt?ili |?abt?it?i|?it?a |?et?en |s?obt?a |
| | | |b, | | | |
|jeb |ko? |et?i-l|?at?i-|?it?a |?et?e-n |s?ob-t?a |
| | |i |t?-ib | | | |
|this.PL |migrate |INCH|go.P|then |sea.OBL-G|edge-IN(E|
| | |.PF-CVB |OT-ATR-AT| |EN |SS) |
| | | |R.PL | | | |
| | | | | |3 |4 |

|bakdili, |q?e?bdili |ebdili. |
|b-ak-di-li |q?e?di-li |edi-li |
|HPL-pause-PF-CVB |sit.down.PF-CVB.AUX|AUX.PF-EVID |
| |DEP | |
| | | |

Они перекочевав идущие, потом 2) на-берегу 1) моря сделав-остановку,
сидели.
02.084
|?et?en |s?obt?a |q?e?bdili |ebdili. |
|?et?e-n |s?ob-t?a |q?e?di-li |edi-li |
|sea.OBL-GEN |edge-IN |sit.down.PF-|AUX.PF-EVID |
| | |CVB.AUXDEP | |
|3 |4 | | |

2) На-берегу 1) моря сидели.
02.085
|"aman,- |boli,- |tot |bahadurt?|lo |?aldi,- |boli,- |
| | | |ut | | | |
|aman |bo-li |to-t |bahadur-t|lo |?al-di |bo-li |
| | | |?u-t | | | |
|oh |say.PF-EV|thot-4 |dear-ATR.|child(NOM|be.better|say.PF-EV|
| |ID | |1-4 |) |-APPROB |ID |
| | | | |4 | | |

|eqi?a,- |boli,- |t?al+ |as,- |boli,- |no?? |ebt?mus.|
|eqi?a |bo-li |t?al+ |a-s |bo-li |no?? |et?mu|
| | | | | | |-s |
|in.the.e|say.PF-E|send |4.DO-INF|say.PF-E|horse(NO|<3>tie-I|
|vening |VID | | |VID |M) |NF |
| | | | | |3 | |

"Ой, - сказал, - тот милый мальчик если-бы-нашелся, - сказал, - сегодня-
вечером, - сказал, - послать если бы нашелся, - сказал, - лошадь
привязать", - сказал.
02.086
|?on?lis |?arak |a?uli |edili |jamut |lo. |
|?on?-li-s |?arak |a?u-li |edi-li |jamu-t |lo |
|stone-OBL-D|behind |4.sleep-CVB|4.AUX.PF-EV|that-4 |child(NOM) |
|AT | |.AUXDEP |ID | | |
|3 | | | | |1 |

2) За 1) большим-камнем лежал этот мальчик.
02.087
|at-ir-digi |bo-li |
|1-let-IPF-PROH |say.PF-EVID |
| | |

"Вот, вот я здесь есть, - сказал, - смотрите, смотрите, меня отсюда [и]-
туда не-пускайте, - сказал. -
02.088
|zon |i?ik |wi,- |boli, |kac+ |??uli, |no?? |ebt?nili|
| | | | | | | |, |
|zon |i?ik |w-i |bo-li |kac+ |??u-li |no?? |et?ni|
| | | | | | | |-li |
|I.NOM |here |1-be |say.PF-E|jump |1.stand.|horse(NO|<3>tie.P|
| | | |VID | |up-CVB |M) |F-CVB |
| | | | | | |3 | |

|jemimmes |?urmat |q?imat |uwli. |
|jemim-me-s |?urmat |q?imat |uw-li |
|that.PL-OBL.PL-DA|respect(NOM) |esteem(NOM) |4.do.PF-EVID |
|T | | | |
| |3 |3 | |

Я здесь есть", - сказав, вскочил, лошадь привязав, им уважение, почет
сделал.
02.089
|??ann?r?i |boli, |no?? |bert?imma: |"bara |un, |
|??ann?-r-?i|bo-li |no?? |b-et?im-|bara |un |
| | | |ma | | |
|woman.OBL-C|say.PF-EVID|horse(NOM) |3-tie.|behold |you.sg(NOM)|
|ONT-ALL | | |IPF-CVB.LOC| | |
| | | |(ESS) | | |
|2 | |3 | | | |

|?et?er?i |raqmat |dar?ardigi,|gudu |laha |??an |
|?et?e-r-?i |raqma-t |a?-ar-di|gudu |laha |??an |
| | |gi | | | |
|sea.OBL-CON|side-SUP(ES|2-lie.|that.below.|lad.OBL(ERG|water(NOM) |
|T-ALL |S) |down-IPF-PR|1 |) | |
| | |OH | | | |
|3 | | |1 |4 | |

|a?alk?ut,|nent?u |ha?t?r?eq|a?alk?ut,|gudu |k?an |bak??i?ut|
| | |?ak | | | | |
|a?a-l-k?u|nen-t?u |ha?t?r-?e|a?a-l-k?u|gudu |k?an |bak??i?ut|
|t | |-q?a-k |t | | | |
|carry.out|we-PERSPL|river-OBL|carry.out|that.belo|most |by.side |
|-INF-APPR|(NOM,INCL|.PL-INTER|-INF-APPR|w.1 | | |
|EH |) |-LAT |EH | | | |
| | |4 | | | | |

|we??a, |nent?u |jat?i?ut |a?uqi,- |boli. |
|w-e??a |nen-t?u |jat?i-?ut |a?u-qi |bo-li |
|1-lay(IMP) |we-PERSPL(NOM,|on.top-TRANS |PERSPL.sleep-P|say.PF-EVID |
| |INCL) | |OT | |
| | | | | |

Жене сказал, лошадь (мальчик) когда-привязывал: "Смотри ты, к-морю на-
стороне не-ложись, этот мальчик воду чтобы-не-пустил, нас в реку чтобы-не-
бросил, его совсем с-боку положи, мы сверху ляжем," - сказал.
02.090
|jamummis |koli. |
|jamu-m-mi-s |ko-li |
|that-1-OBL-DAT |4.hear.PF-EVID |
| | |

Он услышал.
02.091
|ab?u |bak?ut?aw |?alat?ib |he???mmul |ebdili, |bosoli |
|a?-u |b-ak?u-t?aw|?ala-t?-ib |he???m-mul |edi-li |bo-s-o-li |
|lie.do|HPL-see.PF-|be.old-ATR-|thing-PL(NO|<3>be.PF-EV|3-hold-PF-E|
|wn-PF |NEG.CVB |ATR.PL |M) |ID |VID |
| | | |4 | | |

|c?a?a, |teb |ab?u |ebt?ili |ebdili, |?et?eq?ak |
|c?a?a |teb |a?-u |et?i-li |edi-li |?et?e-q?a-k|
|rug(NOM) |thot.PL |lie.do|INCH.P|AUX.PF|sea.OBL-INT|
| | |wn-PF |F-CVB.AUXDE|-EVID |ER-LAT |
| | | |P | | |
|3 | | | | |3 |

|kammuli |t?al+ |abuli. |
|kammu-li |t?al+ |a-b-u-li |
|throw.PF-CVB |send |do-HPL-PF-EVID |
| | | |

Уснули не-увидев (=Как только уснули), старые были, взял палас, они спали,
в-море бросив послал.
02.092
|jamut |it?ut |??su |??ali, |imi? |es??i |dur+ |boli |q??ali.|
|jamu-t |i-t?u-t|??s-u |??a-li |imi-? |es??i |dur+ |bo-li |q??a-li|
|that-4 |be-ATR-|propert|4.take.|there-E|here.to|hurry |SAY.PF-|1.come.|
| |4 |y(NOM)-|PF-CVB |L | | |CVB |PF-EVID|
| | |and | | | | | | |
| | |4 | | | | | | |

а) И это имевшееся а) имущество взяв, оттуда сюда быстро-идя, пришел.